ملاک مسلمانی بین فرق اسلامی( شیعه، معتزله، اشاعره، ماتریدیه)و آیات و روایات

بهشت و جهنم از دیدگاه فرق اسلامی ( شیعه، معتزله، اشاعره )

بهشت و جهنّم از مهم ترین باورهای دینی است که جزئیات آن مورد تضارب آراء متکلمان اسلامی در فرقه های گوناگون قرار گرفته است. ما در این رساله، طی چهار فصل به بررسی تطبیقی ـ تحلیلی این موضوع، از دیدگاه سه فرقه ی مهم کلامی: شیعه، معتزله و اشاعره پرداخته ایم. بعد از بیان کلیات این موضوع در فصل اوّل، فصل دوّم به مسأله ی وجود فعلی بهشت و جهنّم و جایگاه این دو کانون اختصاص یافته است؛ به جز ابوهاشم جبّائی، قا...

شفاعت از دیدگاه فرق مختلف اسلامی (اشاعره ، معتزله، تشیع و وهابیت )

با توجه به دریافت معنای شفاعت مبنی بر وساطت انبیاء و اولیای الهی به اذن خدا برای نجات گناهکارانی که در عین گناهکار بودن رابطه ایمانی خود را با اولیاء خدا قطع نکرده اند و با بررسی آراء بزرگان فرق مختلف اسلامی بویژه کنکاش در اعتقادات فرقه ضالّه وهابیت که با شبهه افکنی و متهم ساختن مسلمانان به شرک ، آنهم به واسطه اعتقادشان به اموری همچون توسل ، شفاعت، تبرک و زیارت قبور مطهر پیامبر(ص) و سایر اولیاء ...

بررسی و ارزیابی تطبیقی از مبانی و ادلّه نظریة "رؤیت حق‌تعالی"

نزاع دیرینة فرق اسلامی در مسأله رؤیت حق‌تعالی برآیند مبانی تفسیری و کلامی آنها است. اهمیت بررسی این موضوع نیز، در کشف و ارزیابی این مبانی است. شیعه و معتزله از امتناع رؤیت سخن می‌گویند و بر مبنای ادلة عقلی، ظواهر آیات را تأویل می‌کنند. اشاعره با باور بر امکان رؤیت حق‌تعالی در دنیا و وقوع قطعی آن در عالم آخرت، آن را محصول ظواهر آیات، نصوص متواتر و عقیدة سلف می‌انگارند. در این نزاع، قلمرو مدرک عق...

مبانی تفسیری شیعه و معتزله

بررسی و نقد آراء ماتریدی و نسفی در مورد آیات مربوط به اهل‌بیت(ع)

ماتریدیه به عنوان یکی از فرق کلامی مسلمانان در کنار دیگر فرق کلامی همچون شیعه، معتزله و اشاعره شناخته می‌شود‍، اما نسبت به دیگر فرق کلامی کمتر مورد توجه فرق نویسان متقدم قرار گرفته است. پایه گذار این فرقه ابومنصور ماتریدی است، این نحله‌ فکری حنفی مذهب به لحاظ عقل‌گرایی به معتزله نزدیک است. چنانکه کتب عقاید ماتریدیه نشان می‌دهد، ایشان نیز در مسئله‌ امامت با دیگر اهل سنت هم‌ رأی هستند اما اهل‌بی...

اخلاق از دیدگاه اشاعره و معتزله

در علم اخلاق، از حسن و قبح سخن می‌رود و اخلاق بر اخلاق از دیدگاه اشاعره و معتزله مدار حسن و قبح می‌چرخد، اعم از آن‌که در حوزۀ عقاید یا اوصاف نفسانی و یا افعال باشد. نگارنده در مقالۀ حاضر، اخلاق را از دیدگاه دو مکتب کلامی اشاعره و معتزله بررسی کرده است. معتزله به حسن و قبح ذاتی و عقلی افعال معتقدند و آن را از لوازم اساسی عدل الاهی می‌دانند. آنان همۀ افعال الاهی را حَسَن و زیبا می‌دانند و برآنند ک...